Lorentzlaan, Schiedam
Middenin de Lorentzlaan in Schiedam staat een portiekflat uit de jaren 50. Het beeldbepalende gebouw aan de hoofdader van de Wetenschappersbuurt huisvest 80 woningen, verdeeld over twee blokken. Een tastbare herinnering aan de naoorlogse wederopbouwperiode. In de jaren 90 werd de flat al eens onder handen genomen, waardoor er weinig meer over was van de oorspronkelijke architectuur.
Wanneer in 2016 het startsein wordt gegeven voor een gebiedstranformatie van de Wetenschappersbuurt, vindt op grote schaal sloop en nieuwbouw plaats. Onderzocht wordt of ook de portiekflat aan de Lorentzlaan moet plaatsmaken voor nieuwbouw. Maar woningcorporatie Woonplus kiest het stoere scenario: een ingrijpende renovatie, om zo het historische straatbeeld te behouden. Het resultaat van deze ‘vernieuwbouw’ mag er zijn: 72 ultraduurzame nul-op-de-meter (NOM) en 8 bijna NOM woningen die betaalbaar zijn. En die bewoners minimaal weer 40 jaar een comfortabel thuis bieden. Verpakt in een gebouw dat je weer even terugvoert naar de jaren 50.
Positieve impuls door integrale wijkaanpak
Met de gemeente Schiedam en woningcorporatie Woonplus als partners, ontwikkelden wij een gebiedsvisie voor de Wetenschappersbuurt. Het doel was helder: de fysieke, sociale en economische problemen aanpakken. En van de Wetenschappersbuurt weer een prettige en gewilde buurt maken, waar de bewoners lang blijven wonen.
Met alle expertises onder één dak, keken wij onbevooroordeeld naar het aanwezige vastgoed. Het resultaat was een gevarieerde wijkaanpak die recht deed aan het vastgoed. Én aan de buurt. Minder verdichting in deze wijk was een wens. Onder de naam ‘De Nieuwe Wetenschappers’ maakten daarom 293 woningen plaats voor 148 eengezinswoningen. De helft bestemd voor de sociale verhuur, de andere helft koop. De Lorentzlaan flat werd gerenoveerd, waardoor de woonkwaliteit voor de nieuwe bewoners een boost kreeg.
De gemeente richtte de openbare ruimte opnieuw in; groen en kindvriendelijk. Zo leidde de intensieve samenwerking tussen partners tot een vernieuwingsopgave.
De consument als co-producent
Gezamenlijke gebiedsvisie
Bij het opstellen van de gebiedsvisie voor de Wetenschappersbuurt, kregen wij hulp van belangrijke bewoners van deze wijk: de kinderen. Deze ‘bewoners van de toekomst’ – leerlingen van basisschool ‘De Peperklip’- dachten samen met de Kindergemeenteraad, met ons mee over de plannen voor De Nieuwe Wetenschappers. Ook Bewonersvereniging Schiedam Oost, bewoners en andere geïnteresseerden uit de wijk, waren actief betrokken bij de planvorming.
360 graden duurzaam
Naar NOM met respect voor de architectuur
Aangezien het karakteristieke gezicht van de wijk moest blijven, werd de bestaande gevel met een restauratieve aanpak in ere hersteld. De schoorstenen op de kopgevels werden hersteld, om zo het straatbeeld van de jaren 50 te evenaren.
Uniek was de keuze om de gevels en de vloeren van de volledige flat aan de binnenzijde te isoleren. Niet eerder werd in Nederland een gebouw op deze wijze naar NOM gerenoveerd. Brandwerende en geluid-reducerende aanpassingen werden meteen meegenomen.
De binnenwanden werden kant-en-klaar geleverd. Het resultaat? Minder arbeid op de bouw, minder afval en minder transportbewegingen. Én een hogere kwaliteit.
De ronde kozijnen en glaspuien kregen een upgrade in comfort en duurzaamheid. Alle kozijnen werden vervangen voor nieuwe en voorzien van triple glas. Het glas van de oude kozijnen werd gescheiden en opnieuw gebruikt.
De oorspronkelijke balkons werden hersteld en teruggeplaatst. En er kwam een zonnedak met zwarte zonnepanelen.
De buitenunits van de lucht/water-warmtepomp staan op zolder, onder het schuine volledig geïntegreerde pv-dak. Fijn uit het zicht en de bewoner ervaart geen geluidsoverlast. Deze ruimte staat in open verbinding met de buitenlucht.
Per woning staat een compacte plug&play unit in een installatiekast naast de voordeur. Netjes weggewerkt en eenvoudig bereikbaar voor onderhoud, zonder dat de bewoner daarvoor thuis hoeft te zijn. Deze klikbare units werden vooraf getest in de fabriek, waardoor de faalkans beperkt was.
Het projectteamwerkte nauw samen met elkaar. Dat zorgde niet alleen voor een goede afstemming, maar ook voor een efficiënte werkwijze en innovatieve duurzame oplossingen. Aan het einde van de rit was er dan ook geen enkel opleverpunt!
Slimmere, duurzame en betaalbare woningen
De nul-op-de-meter renovatie is in alles gericht op ‘slimmer wonen’. Aan de Lorentzlaan betekende dit dat de woningen ook een nieuwe indeling kregen. De inpandige balkons aan de achterzijde werden bij de woning getrokken. Dat zorgde voor ruimere woningen.
De nieuwe bewoners van de flat aan de Lorentzlaan zijn na de renovatie verzekerd van meer functionele ruimte. Maar ook van een comfortabele woning met een aangenaam, gezond binnenklimaat, gecombineerd met een zeer laag energieverbruik. En ook nog eens aardgasvrij.
Het beeld van de flat en de techniek werden in dit project optimaal met elkaar verweven, waardoor de woonkwaliteit omhoog ging. Goed voor de leefbaarheid van de wijk. Én voor de bewoners!
Anno 1949
Augustus 2019
December 2020